Η αξία του Ερημίτη
Η οικολογική αξία της περιοχής είναι πάρα πολύ μεγάλη. Κι αν αυτό δεν είναι προφανές στους μη γνώστες των ιδιαιτεροτήτων της ή στους μη ειδήμονες, το περιεχόμενο αυτής της ενότητας μπορεί να καταστήσει σαφές στον καθέναν.
Ένα διατηρημένο, ήσυχο και ακέραια φυσικό τοπίο έχει μεγάλη οικολογική αξία στις μέρες μας μιας και είναι πλέον κάτι σπάνιο. Εξίσου σπάνια είναι η παρουσία άγριας ζωής σε παράκτια οικοσυστήματα που συνορεύουν με κατοικημένες περιοχές ή που χρησιμοποιούνται με ήπιους τρόπους, όπως η εν λόγω. Τέλος, η πληθώρα των καταγεγραμμένων φυτικών ειδών δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τη σημαντικότητα της διατήρησης της περιοχής στο ακέραιο.
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα της Flora Ionica του Πανεπιστημίου της Βιέννης, αυτό που είναι πολύ σημαντικότερο και από τον αριθμό των ειδών είναι η ποικιλία των διάφορων φυσικών οικοτόπων που συνθέτουν την περιοχή εκεί. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται τα δάση δρυός (βελανιδιάς), macchia, φρύγανα, παράκτιες βράχια, αμμουδιές και παραλίες με βότσαλα, υφάλμυρα έλη και λίμνες και πολλά άλλα.
Αυτοί οι οικότοποι και τα πλάσματα τα οποία κατοικούν εκεί πρέπει να προστατευτούν για τις επόμενες γενιές!
Το τοπίο του Ερημίτη είναι σε μεγάλο βαθμό παρθένο με μόνο ήπιες ανθρώπινες παρεμβάσεις σε λίγα σημεία. Η μοναδική ομορφιά του τοπίου συνίσταται στο φυσικό ανάγλυφο με συνεχή εναλλαγή λόφων, μικρών κόλπων και γαλήνιων παραλιών, την πυκνή βλάστηση και του γαλαζοπράσινου χρώματος των θαλάσσιων υδάτων. Η παραλιακή μακκία του βλάστηση κυριαρχεί στην ξηρά, ενώ οι τρεις λίμνες και οι ακτές του διατηρούν την άγρια ομορφιά που πάντα σαγήνευε τους επισκέπτες της Κέρκυρας.
Είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη της Κέρκυρας όπου τέτοιο τοπίο σώζεται ακέραιο και –σε γενικές γραμμές- αδιατάρακτο. Συνεπώς, αποτελεί μοναδικό φυσικό πόρο για δυνατότητα αναψυχής -τόσο για τους Κερκυραίους, όσο και για τους επισκέπτες- και θυμίζει σε όλους την αυθεντική ομορφιά της Κέρκυρας.
Βιοποικιλότητα και οικολογική αξία
Καθώς η περιοχή υφίσταται ήπιες ανθρώπινες δραστηριότητες, το οικοσύστημα παραμένει σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτο και η βιοποικιλότητα «ανθεί» τόσο στο χερσαίο όσο και στο θαλάσσιο μέρος του οικοσυστήματος. Ενδεικτικά, η περιοχή περιλαμβάνει:
Χερσαίο οικοσύστημα
Χλωρίδα γενικoύ τύπου, αλλά και με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Οργιώδης παραλιακή μεσογειακή βλάστηση («μακκία») και πληθώρα ειδών άγριας ορχιδέας, άγριας πανίδας και χλωρίδας.
Ερευνητές της οργάνωσης Flora Ionica έχουν καταγράψει ως τώρα 282 είδη φυτών και βοτάνων εντός του οικοσυστήματος. Ο κατάλογος που παρουσιάζεται εδώ περιλαμβάνει περισσότερα από 282 είδη και υποείδη και αγγειακά φυτά, αλλά απέχει πολύ από το να είναι πλήρης. Για τους λάτρεις των άγριων λουλουδιών ξεχωρίζει η πολυποίκιλη παρουσία ειδών άγριας ορχιδέας.
Η περιοχή δεν έχει χαρτογραφηθεί πολύ καλά, συνεπώς οι ερευνητές της ομάδας εκτιμούν ότι υπάρχουν πολύ περισσότερα είδη γύρω και εντός της. Συγκεκριμένα υποθέτουν ότι περισσότερα από τα μισά δεν έχουν καταγραφεί ακόμα.
Τόσο μεγάλος είναι ο φυσικός πλούτος επί του εδάφους!
Υγρότοποι
Τρείς παράκτιοι άριστα διατηρημένοι υγρότοποι:
Άκολη, Βρωμολίμνη, «Έλος Ερημίτη», είναι τα τρία αυτόνομα «πνιγμένα» στη βλάστηση υγροτοπικά οικοσυστήματα, διατηρούν στο ακέραιο τη φυσική τους ομορφιά, ενδιάμεσα στην παράκτια ζώνη και στον αμφιθεατρικό δασικό κύριο όγκο.
Οι τρεις αυτές παραθαλάσσιες λίμνες έχουν καταγραφεί από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF Hellas στον κατάλογο των προστατευόμενων μικρών νησιωτικών υγροτόπων.
Αναλυτικότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες προσεχώς στην ειδική ιστοσελίδα του WWF: http://www.oikoskopio.gr/ygrotopio/
Με αυτό το link μπορείτε να δείτε τις λίμνες στον ειδικό χάρτη της σύγχρονης εφαρμογής καθώς και να μάθετε περισσότερα για σχετικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες επιλέγοντας και αποεπιλέγοντάς τους από τη στήλη στα δεξιά: http://www.oikoskopio.gr/map/
Το εργαλείο είναι διαθέσιμο και στα αγγλικά.
Ακόμα πιο συγκεκριμένα μπορείτε να διαβάσετε και για τις τρεις λίμνες της περιοχής:
Θαλάσσιο οικοσύστημα
Πανίδα
Πληθώρα άγριων ζώων κατοικεί μόνιμα και ενδημεί στην περιοχή. Πολλά πουλιά, αλλά και άγρια θηλαστικά, μεταξύ των οποίων και τρία απειλούμενα είδη: η μεσογειακή φώκια, το ρινοδέλφινο και η σβίδρα ή βίδρα.
- Άγρια θηλαστικά
- η μεσογειακή φώκια
- το ρινοδέλφινο
- η σβίδρα ή βίδρα
- Ορνιθοπανίδα
- Άλλα αμφίβια και ζώα της ξηράς
Οικονομική αξία
Από οικονομικής – αναπτυξιακής άποψης ο Ερημίτης είναι ένας πολύτιμος και αναντικατάστατος φυσικός, αλλά και πλουτοπαραγωγικός πόρος ως έχει. Καθώς είναι μια εκ των ελαχίστων πια περιοχών που διατηρούν τον χαρακτήρα τους (παρθένο τοπίο και οικοσύστημα μοναδικής ομορφιάς), αποτελεί συγκριτικό αναπτυξιακό πλεονέκτημα, όχι μόνο της Β.Α. Κέρκυρας αλλά συνολικά του νησιού. Ο μεγάλος αριθμός τακτικών και ποιοτικών επισκεπτών της περιοχής το αποδεικνύει κάθε χρόνο.
Η περιοχή της Β.Α. Κέρκυρας με την ιστορία της, το οικοσύστημα του Ερημίτη και το απαράμιλλο φυσικό περιβάλλον της αποτελεί πόλο έλξης ήπιων αλλά μεγάλης αξίας οικονομικών δραστηριοτήτων ποιοτικής τουριστικής ανάπτυξης στη βάση της μικρής κλίμακας. Επενδύσεις σε ήπιες και ποιοτικές υποδομές που δεν καταστρέφουν φυσικούς πόρους, αντίθετα τους προστατεύουν και τους ανανεώνουν ώστε να διατηρείται ανεπηρέαστο το φυσικό περιβάλλον, να αναβαθμίζεται, να βρίσκεται πάντα σε αρμονία με τις ανθρώπινες δραστηριότητες και να προσδίδει εσαεί υψηλή προστιθέμενη αξία στον τόπο.
Με αυτό το μοντέλο ανάπτυξης η περιοχή έχει καταφέρει να διατηρεί την παραδοσιακή και φυσική της ταυτότητα, να προσελκύει υψηλού επιπέδου τουρισμό επί δεκατίες, να έχει μηδενική ανεργία, αλλά και να προσφέρει εργασία σε πολίτες από άλλες περιοχές του νησιού.
Πολιτισμική αξία
Από τις λίγες περιοχές της Κέρκυρας, όπου οι Βενετσιάνοι δεν επενέβησαν καθόλου, ώστε να αντικαταστήσουν τη φυσική βλάστηση με ελαιώνα, ο Ερημίτης σώζεται ως δείγμα της αυθεντικής κερκυραϊκής φύσης. Η πολιτισμική του αξία ευρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τη διατήρηση του φυσικού τοπίου και του οικοσυστήματος.
Από ξηράς ή από θαλάσσης, ο επισκέπτης μπορεί να αποκομίσει ακριβώς τις ίδιες αισθήσεις που θα αποκόμιζαν οι ήρωες των ομηρικών επών, ευρισκόμενοι στις ανατολικές ακτές του νησιού. Ή τις εντυπώσεις όσων – έως τον 20ό αιώνα – έπλεαν με ξύλινα πλοία κατά μήκος των ακτών και κοίταζαν την άγρια βλάστηση στους λουσμένους από φως λόφους και τις ακτές.
Στοιχεία της ανθρώπινης παρουσίας περασμένων εποχών έχουν εναρμονιστεί με το τοπίο και συνθέτουν μια μοναδική εμπειρία.
Βραχονησίδα «Καπαρέλι»
Αυτή η μικρή βραχονησίδα έχει τη δική της ιστορία. Το παρακάτω απόσπασμα από το βιβλίο της Ελένης Σαρακηνού «Κασσιόπη: Ένας μικρός τόπος, μια μεγάλη ιστορία…» μας ταξειδεύει στις πολύ παλιές σελίδες αυτής και στον μύθο.
«…Έχει συνδεθεί με το πλοίο του Οδυσσέα, καθώς θεωρείται από κάποιους ως το πετρωμένο καράβι που γύρισε το Οδυσσέα στην Ιθάκη. Εκτός αυτού όμως λέγεται ότι η καταιγίδα γύρω από το Καπαρέλι ενέπνευσε τον Γουίλιαμ Σαίξπηρ στο διήγημά του «Η καταιγίδα» (“The Tempest”). Σε ταξίδι του έξω από τα στενά της Κασσιόπης είδε τα κύματα να σπάνε με ορμή στη βραχονησίδα όταν λυσσομανά ο άνεμος. Τότε γεννήθηκε στη φαντασία του Άγγλου συγγραφέα Το νησί της καταιγίδας που πρωταγωνίστησε στο έργο του (σελ. 73).»
Στο ίδιο βιβλίο, πιο πίσω ( σελ. 57): «Ο περιπλανώμενος βασιλιάς της Ιθάκης, απέπλευσε από το Νησί της Καλυψώς με τη σχεδία του και μετά από μέρες ξεβράστηκε στο νησί των Φαιάκων, όπου βασίλευε ο μυθικός Αλκίνοος. Σύμφωνα με το τον Όμηρο, η ακμάζουσα πόλη των Φαιάκων ήταν χτισμένη σε μια χερσόνησο. Η πόλη ήταν περιτειχισμένη και διέθετε δύο λιμάνια…»
«… Είναι γνωστό ότι η χερσόνησος όπου στέκει σήμερα το κάστρο περιβαλλόταν για αιώνες από νερό και ένας μικρός ισθμός την ένωνε με τη στεριά. Η τοπική παράδοση λέει ότι σε αυτό το πέρασμα μπορούσαν να μπουν πλοία. Να ήταν αυτό το λιμάνι του Αλκινόου;
Εκτός από την τοπογραφική ομοιότητα, η υποψηφιότητα της Κασσιόπης ενισχύεται και από ένα άλλο στοιχείο. Η Ναύς του Οδυσσέα, το καράβι που πήρε τον Οδυσσέα από την Ιθάκη και για τιμωρία το πέτρωσε ο Ποσειδώνας λίγο πριν αράξει στην πόλη του Αλκίνοου. Νότια της Κασσιόπης βρίσκεται η βραχονησίδα Καπαρέλι που μοιάζει τόσο πολύ με μαρμαρωμένο καράβι ώστε πολλοί έχουν υποστηρίξει ότι μπορεί να είναι το καράβι του Οδυσσέα1…»
1 Βλέπε σημείωση 45 στη σελίδα 77 (Ernest Riess – Cicero’s Letters, The Maximillian company, 1910 (e-book).